کاربردهای ژئوتکستایل در خط لوله

محصولات ژئوسنتتیک با اینکه هنوز هم توسط درصد بالایی از مردم شناخته شده نیستند و اسمشان هم به گوش اغلب مردم نخورده است، کاربردهای صنعتی بسیار مهمی دارند. ژئوممبران، ژئوگرید، ژئوفوم، ژئونت و ژئوتکستایل همه و همه اعضای خانواده ژئوسنتتیک ها هستند که زیر پوست صنایع مختلف، کارشان را انجام می دهند.

ژئوتکستایل هم یکی از اعضای این خانواده است. پارچه ای بافته شده از الیاف مصنوعی پلی استر و پلی پروپیلن که کاربردهای مختلفی در راهسازی، حفاظت از محیط زیست و کاهش فرسودگی ساحلی دارد. یکی از مهم ترین کاربردهای این پارچه صنعتی، کاربرد آن در حفاظت از خطوط لوله گاز است.

در این مقاله، قصد داریم به بررسی کاربرد ژئوتکستایل در خط لوله گاز و نفت بپردازیم و دلایل حضور پررنگ این نوع پارچه را در خطوط انتقال گاز مورد بررسی قرار دهیم. مطالعه این مقاله، شما را با یکی از حیاتی ترین وظایف ژئوتکستایل ها آشنا می کند. بنابراین، پیشنهاد می کنیم تا انتهای مقاله با موکت همدان همراه باشید.   

مشکلات خطوط انتقال نفت و گاز

خطوط انتقال نفت و گاز، یکی از شریان های حیاتی اقتصاد کشور محسوب می شوند. علاوه بر خطوطی که گاز را به صنایع داخلی کشور می رسانند، بسیاری از خطوط دیگر نیز وجود دارند که نفت و گاز را به خارج از کشور صادر می کنند. هرگونه آسیب دیدگی برای این لوله ها می تواند منجر به هدررفت منابع کشور و آلودگی محیط زیست خواهد شد. به همین دلیل، لازم است که از این لوله ها به خوبی مراقبت شود. خبر بد این است که مراقبت از این لوله ها کار بسیار سختی است زیرا در مورد 100 متر یا 200 متر لوله صحبت نمی کنیم. موضوع چند صد یا چند هزار کیلومتر لوله است.

لوله های گاز مسافت های طولانی را برای حرکت این ماده سوختنی فراهم می کنند. این مسیر، شامل حرکت لوله در سنگلاخ ها و مناطق صعب العبور هم می شود. حتی این لوله ها گاهی ممکن است از درون سفره های آب زیرزمینی هم رد شوند. به هر شکل، لوله های انتقال نفت و گاز ممکن است بسته به جنس محیط با سنگریزه ها یا سنگ های درشت اصطکاک پیدا کنند، در مسیر سیلاب ها قرار بگیرند یا به صورت عادی و در تماس با خاک، دچار خوردگی بشوند. هر یک از این مشکلات، می تواند منجر به آسیب دیدگی و ایجاد نشتی در لوله گاز شود که بهای سنگینی برای سازندگان به همراه می آورد.

امروزه اما، خوشبختانه با کاربرد ژئوتکستایل در خط لوله گاز و نفت، بسیاری از این مشکلات کاهش یافته و عمر خطوط لوله تا حد زیادی افزایش یافته است. در ادامه، کاربرد ژئوتکستایل در خط لوله را جزئی تر مورد بررسی قرار می دهیم.

کاربردهای ژئوتکستایل در صنعت نفت و گاز و خطوط لوله

همانطور که گفتیم، خطوط انتقال نفت و گاز با مشکلات زیادی رو به رو هستند. با این حال، کاربرد ژئوتکستایل در صنعت نفت و گاز توانسته بسیاری از این مشکلات را حل کند. برخی از کاربردهای ژئوتکستایل در خط لوله عبارت اند از:

تقویت خاک بستر خطوط لوله

معمولا خطوط لوله روی یک بستر خاکی کار گذاشته می شوند. در صورتی که نیاز باشد مقاومت بستر افزایش یابد، یک لایه ژئوتکستایل می تواند این افزایش مقاومت را انجام دهد. ژئوتکستایل تنش‌های اعمالی بر نقاط مختلف خاک را یکنواخت می کند و از این طریق، فشار را از روی یک یا چند نقطه مشخص برداشته و در کل سطح توزیع می نماید.

جداسازی لایه ها

در برخی پروژه ها، اطراف لوله با خاک نرم پر می شود و پس از آن، یک لایه از شن یا ذرات درشت تر را دور لایه خاک نرم اجرا می کنند. در این حالت، برای جلوگیری از اختلاط خاک نرم و ذرات شن، یک لایه ژئوتکستایل بین این دو قرار داده می شود تا به کمک خاصیت جداسازی این الیاف، جلوی ترکیب شدن لایه های خاک گرفته شود.

کاهش خوردگی الکترولیتی

یکی از مشکلات اصلی خطوط لوله که مجریان خط را وادار به خرید ژئوتکستایل می کند، خوردگی الکترولیتی است. در این حالت، لوله از بیرون دچار خوردگی و زنگ زدگی می شود که این موضوع منجر به نازک شدن لوله و افزایش آسیب پذیری آن می شود. خوردگی الکترولیتی از ارتباط مستقیم لوله و خاک به وجود می آید که قرار دادن یک لایه ژئوتکستایل اطراف لوله، می تواند جلوی این اتفاق را بگیرد.

محافظت فیزیکی از لوله

بسیاری از اشیا تیز یا سنگ های کوچک موجود در محیط ممکن است بر اثر سایش با لوله به آن آسیب وارد کنند. ژئوتکستایل مانند یک ضربه گیر عمل کرده و می تواند جلوی این سایش ها را بگیرد.

جمع بندی

لوله های خطوط انتقال گاز، یکی از مهم ترین تاسیسات کشور محسوب می شوند که سوخت مورد نیاز صنایع داخلی یا سوخت صادراتی به کشورهای همسایه را منتقل می کنند. از آنجا که این خطوط اغلب بیشتر از چند هزار کیلومتر طول دارند، در مسیر خود با بسترهای مختلفی در تماس هستند. در این مقاله، به کاربرد ژئوتکستایل در خط لوله انتقال گاز و نفت پرداختیم و مزایای ژئوتکستایل به عنوان یک لایه محافظتی برای لوله در برابر خوردگی، اصطکاک، اختلاط لایه های خاک اطراف لوله و تقویت بستر لوله گذاری را بررسی نمودیم.