ژئونت چیست؟+ تاریخچه، انواع و نحوه نصب

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چگونه میتوان مقابل ریزش خاک در شیب ها ایستاد؟ یا کدام روش در دور کردن آب باران از زیر فونداسیون ساختمان موثر است؟ ژئونت‌ها دقیقا برای همین کارها ساخته شده اند!

ژئونت را می‌توان نوعی از ژئوممبران دانست که از پارچه‌های نازک، مشبک و از جنس پلاستیک فشرده درست شده است. این توری پلاستیکی منافذ ریز دارد، به کمک این منافذ، آب و هوا از میان آنها عبور می‌کند. در این مقاله می‌خواهیم به نکات جالبی پیرامون ژئونت‌ها اشاره کنیم.

پس اگر به مهندسی عمران، کشاورزی یا هر چیز دیگری که مربوط به خاک و آب باشد علاقه دارید، حتما تا آخر این مقاله با موکت همدان همراه باشید!

تاریخچه ژئونت

استفاده از مواد مصنوعی در مهندسی عمران سابقه‌ای دیرینه دارد. اولین نمونه‌های ژئونت‌ها در دهه 1960 میلادی برای زهکشی خاک در پروژه های کشاورزی به کار گرفته شدند. از آن زمان تا کنون، با پیشرفت تکنولوژی و درک بهتر عملکرد خاک، کاربردهای ژئونت ها به طور چشمگیری گسترش یافته است.

ژئونت چیست؟

ژئونت یا ژئودرین نواری در واقع صفحات نازکی از جنس پلیمر هستند که از شبکه ای از الیاف به هم تنیده تشکیل شده اند. این ساختار منحصربفرد، فضایی خالی بین الیاف ایجاد می‌کند که امکان عبور آزادانه آب و سیالات را فراهم می کند.

انواع ژئونت

ژئونت‌ها به عنوان عضوی از خانواده‌ی ژئوسنتتیک‌، در طیف گسترده‌ای از صنایع کاربرد دارند. تنوع و ساختار آنها، امکان انتخاب ژئونت مناسب برای هر کاربرد خاص را فراهم می‌کند.

در این بخش، به دسته‌بندی ژئونت‌ها بر اساس ساختار آنها می‌پردازیم.

ژئونت‌های تک‌سطحی ( (Single Plane Geonet:

این نوع ژئونت از یک لایه شبکه‌ای تشکیل شده است که از نخ‌های پلیمری به صورت متقاطع بافته شده‌اند. ساختار ساده‌ی آنها، نصب و اجرای آسان را به همراه دارد.

ژئونت‌های دوسطحی ( Biplanar Geonet)

از دو لایه شبکه‌ای تشکیل شده که به صورت عمودی بر روی یکدیگر قرار گرفته‌اند. ساختار دوسطحی، استحکام و مقاومت ژئونت را در برابر فشار و کشش به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

ژئونت‌های سه‌سطحی ( Triplanar Geonet)

این نوع ژئونت از سه لایه شبکه‌ای تشکیل شده که به صورت عمودی و افقی بر روی یکدیگر قرار گرفته‌اند. ساختار سه‌سطحی ژئونت سبب شده تا میزان استحکام و مقاومت آن در برابر فشار، کشش و تنش‌های جانبی نسبت سایرین بیشتر باشد.

کاربرد ژئونت

برخی از مهم ترین کاربردهای آنها عبارتند از:

• زهکشی: در زیر پی ها، جاده ها، زمین های ورزشی و هر جایی که نیاز به هدایت آب به دور از سازه باشد، از آنها استفاده می شود.
• کنترل فرسایش: در شیب ها، حاشیه رودخانه ها و کانال ها از ژئونت‌ها برای جلوگیری از فرسایش خاک استفاده می شود.
• ایزولاسیون: در زیر دال های بتنی و سطوح مختلف برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به کار برده می شوند.
• جمع آوری فاضلاب: در سیستم‌های فاضلاب و زهکشی کشاورزی از ژئونت ها برای جمع آوری و هدایت فاضلاب استفاده می شود.
• محافظت از لوله ها: ژئونت ها می توانند به عنوان لایه محافظ در اطراف لوله ها برای جلوگیری از آسیب دیدن آنها در اثر فشار خاک و تنش های وارده استفاده شوند.

مزایا و معایب ژئونت

ژئونت‌ها، مزایای متعددی را برای صنایع مختلف ارائه می‌دهند. در این بخش، به بررسی جامع و دقیق مزایای ژئونت‌ها می‌پردازیم:

نفوذپذیری بالا

ژئونت‌ها به دلیل ساختار مشبک خود، نفوذپذیری بالایی دارند و به راحتی آب و سیالات را از خود عبور می‌دهند. این ویژگی، آنها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای زهکشی خاک، کنترل فرسایش و هدایت آب تبدیل می‌کند.

استحکام بالا

ژئونت‌ها از یک نوار ژئوتکستایل ساخته شده‌اند که استحکام و مقاومت بالایی در برابر فشار و کشش دارند. این ویژگی، آنها را برای استفاده در شرایط سخت و بارگذاری‌های سنگین مناسب می‌کند. آنها در برابر پارگی، سایش و سوراخ شدن مقاوم هستند و طول عمر بالایی دارند.

طول عمر بالا

ژئونت‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر عوامل جوی و فرسایش، طول عمر بالایی دارند. آنها در برابر پوسیدگی، اشعه UV و مواد شیمیایی مقاوم هستند و در شرایط مختلف آب و هوایی عملکرد خود را حفظ می‌کنند. طول عمر بالای ژئونت‌ها، آنها را به گزینه ای مقرون به صرفه برای پروژه‌های بلندمدت تبدیل می‌کند.

نصب آسان

این تورهای پلاستیکی یا پارچه ای، به دلیل وزن کم و انعطاف‌پذیری بالا، نصب آسانی دارند. نصب ژئونت‌ها به ابزار و تجهیزات خاص نیاز ندارد و به راحتی و با سرعت بالا قابل انجام است. دستورالعمل‌های نصب آنها به طور واضح و ساده ارائه می‌شوند و افراد با مهارت فنی متوسط می‌توانند آنها را نصب کنند.

هزینه مناسب

ژئونت‌ها در مقایسه با روش‌های سنتی زهکشی و کنترل فرسایش، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه هستند. هزینه اولیه خرید و نصب ژئونت‌ها ممکن است کمی بیشتر از روش‌های سنتی باشد، اما با توجه به طول عمر بالا، نیاز به تعمیر و نگهداری کم و عملکرد بهینه‌ی آنها، در بلندمدت هزینه‌ها را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهند.

معایب ژئونت ها:

در صورت عدم نصب صحیح یا استفاده از نوع نامناسب ژئونت، منافذ آن ممکن است با خاک یا رسوبات مسدود شوند.

عملکرد ژئونت چگونه است؟

عملکرد اصلی ژئونت ها بر پایه زهکشی استوار است. در اصل ژئونت ها با ایجاد فضایی خالی بین الیاف خود، به آب و سیالات اجازه می دهند تا به طور آزادانه در سطح یا در داخل ژئونت جریان یابند. این امر به کاهش فشار آب در خاک و افزایش پایداری آن کمک می‌کند.

همچنین مکانزیم آنها به صورت ایزولاسیون می باشد، ژئونت ها با ایجاد یک لایه مانع، از نفوذ آب و رطوبت به زیر سطوح مختلف جلوگیری می کنند.

نحوه نصب ژئونت چگونه است؟

نحوه نصب ژئونت ها به نوع پروژه و نوع ژئونت مورد استفاده بستگی دارد. به طور کلی، مراحل نصب ژئونت ها به شرح زیر است:

• آماده سازی سطح: ابتدا باید سطحی که ژئونت روی آن نصب می شود، صاف و عاری از هرگونه ناهمواری و برجستگی باشد.
• پهن کردن ژئونت: ژئونت را با دقت روی سطح باز کرده و آن را به طور کامل صاف کنید.
• اتصال ژئونت ها: در صورت نیاز به اتصال چندین قطعه ژئونت به یکدیگر، از روش های مناسب مانند جوشکاری یا از اتصالات مکانیکی استفاده کنید.
• پوشش نهایی: در نهایت، ژئونت را با لایه ای از خاک یا مصالح دیگر بپوشانید تا از آن در برابر آسیب های احتمالی محافظت شود.

جمع بندی

ژئونت ها به عنوان یکی از اعضای خانواده ژئوسنتتیک ها، راه حلی نوین برای زهکشی، کنترل فرسایش، ایزولاسیون و جمع آوری فاضلاب ارائه می‌دهند. تنوع نوع، مزایای متعدد و سهولت نصب، ژئونت ها را به گزینه‌ای محبوب در میان مهندسین عمران و متخصصان کشاورزی تبدیل کرده است. با انتخاب نوع مناسب ژئونت و نصب صحیح آن، می توان از مزایای این محصول در طیف گسترده ای از پروژه ها بهره برد.

سوالات متداول