بیشتر از 50 سال است که از ساخت نخستین مواد ژئوسنتتیک میگذرد. موادی که با تاثیر شگرف خود بر روی خاک و ویژگی‌های منحصر به فردشان در لایه‌بندی، زهکشی، افزایش مقاومت و مهار خاک توانستند کمک‌های شایانی به صنایع مختلف داشته باشند. از کشاورزی گرفته تا راهسازی، مهندسی سد، تونل‌ها و حتی چمن مصنوعی، همه متاثر از مواد ژئوسنتتیک پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای داشتند.
ژئوسنتتیک‌ها امروزه تنوع فراوانی دارند. ژئوتکستایل به عنوان یکی از معروف‌ترین این مواد شناخته میشود اما محصولات دیگری نظیر ژئوکامپوزیت‌ها نیز امروزه طرفداران زیادی دارند.
یکی از جدیدترین محصولات ژئوسنتتیک نیز ژئوفوم است که موضوع مقاله امروز ماست. مشخصات فنی، کاربردها، مزایا و معایب این ماده در قسمت‌های پیش رو مورد بحث قرار خواهند گرفت. اگر میخواهید در مورد این زیرمجموعه جدید خانواده ژئوسنتتیک‌ها اطلاعات بیشتری کسب کنید، تا انتها با ما همراه باشید.
ژئوفوم چیست؟
ژئوفوم یکی از جدیدترین ساخته‌های صنعت ژئوسنتتیک می‌باشد که از مادهای به نام پلی‌استایرن تولید میشود. مهمترین تفاوت ژئوفوم با سایر مواد ژئوسنتتیک نظیر ژئوتکستایل این است که ژئوفوم ابعاد بزرگتر و وزن مخصوص کمتری دارد. ژئوفوم بر خلاف سایر اعضای خانواده خود که به صورت لایه‌هایی با ضخامت کم تولید میشوند، در بلوک‌های بزرگ و ابعاد قابل توجه تولید میشود.
این ماده تا حد قابل توجهی خواص ژئوسنتتیکی نظیر مقاومت بالا را دارد اما چیزی که ژئوفوم را به ماده خاصی تبدیل کرده، وزن اندک آن می‌باشد. ژئوفوم در صنایع مختلفی، از صنایع عمرانی گرفته تا بسته‌بندی اشیا کاربرد دارد. در حالت کلی، این ماده به صورت بلوک‌هایی با ابعاد 200 * 75 * 75 سانتی‌متر تولید میشود اما برای کاربردهای دیگر میتوان حجم‌های کمتری از آن را نیز مورد استفاده قرار داد.
مشخصات فنی ژئوفوم
برای اینکه با تسلط بیشتری بدانیم ژئوفوم چیست، میتوانیم مشخصات فنی آن را مورد بررسی قرار دهیم. جدول زیر برخی از مهمترین خواص این ماده را بیان میکند:
چگالی | 45 – 11.2 کیلوگرم بر متر مکعب |
مقاومت فشاری | 300 – 35 کیلوپاسکال |
مقاومت خمشی | 517 – 69 کیلوپاسکال |
مدول الاستیک | 12800 – 1500 کیلوپاسکال |
شاخص اکسیژن | 24 درصد حجمی |
درصد آب قابل جذب | 4 – 2 درصد حجمی |
نیروی بویانسی | 990 – 950 کیلوگرم بر متر مکعب |
مقاومت حرارتی در دمای 25 درجه سلسیوس | 0.86 – 0.61 کلوین . متر مربع بر وات |
مقاومت حرارتی در دمای 40 درجه سلسیوس | 0.83 – 0.58 کلوین . متر مربع بر وات |
ضریب پواسون | 0.1 |
موارد استفاده از ژئوفوم
با توجه به مشخصاتی که برای ژئوفوم بیان شد، میتوانیم حدس بزنیم که مهمترین موارد استفاده از آن چیست.
این محصول ژئوسنتتیکی به دلیل مقاومت فشاری بالا و وزن پایین، یک ماده پرکننده در صنعت به حساب می‌آید. در صورتی که یک فضای خالی بین سطح مستحکم (خاک یا بتن) و سطح مورد استفاده (آسفالت جاده یا سطح زمین ساختمان) وجود داشته باشد، این فضای خالی با ژئوفوم پر میشود. علاوه بر خاصیت پرکنندگی، مقاومت زیرساخت را نیز بالا میبرد تا علاوه بر پر شدن فضای خالی، مقاومت سطح نیز افزایش یابد.
علاوه بر قابلیت پرکنندگی، ژئوفوم یک عایق گرمایی بسیار مناسب نیز به شمار میرود. ژئوفوم با شاخص اکسیژن 24 درصد حجمی، جلوی انتقال حرارت بین لایه‌های زیرین و رویی خود را میگیرد و به این روش، میتواند برای ساختمان‌ها گزینه معقولی باشد.
کاربرد ژئوفوم
با توجه به موارد گفته شده، مهمترین کاربردهای ژئوفوم را میتوانیم به صورت زیر بیان کنیم:
زیرسازی راه‌ها
ژئوفوم میتواند فضای خالی بین خاک و آسفالت جاده را به خوبی پوشش داده و علاوه بر افزایش مقاومت، یک عایق گرمایی برای زیرساخت راه باشد.
ساخت رمپ
برای ساخت رمپ در مسیرهای جادهای، استفاده از ژئوفوم برای سطح‌سازی یک گزینه بسیار مناسب است. ژئوفوم وزن اندکی داشته و نسبت به بسیاری از امور عمرانی، هزینه کمتری برای کارفرما خواهد داشت.
ساخت زیرگذرها و تونل‌ها
خاصیت مقاومت فشاری بالای ژئوفوم باعث میشود استفاده از آن برای راهسازی غیرهم‌سطح گزینه مناسبی باشد. ژئوفوم از اعمال فشار خاک به سازه جلوگیری میکند تا وزن خاک روی سازه نتواند آسیبی به آن وارد نماید.
پروژه‌های آبی
از ژئوفوم در سدسازی و اطراف راه‌آبهای مهم استفاده میشود. ژئوفوم در این پروژه‌ها علاوه بر جلوگیری از اعمال فشار زمین به راه‌آب و یا فشار آب به سازه، خاصیت عایق گرمایی نیز دارد.
ساختمان‌سازی
در ساختمان‌سازی نیز میتوان به کمک ژئوفوم از زیاد شدن عمق فوندانسیون جلوگیری نموده و فضای خالی بین فوندانسیون و کف را پر نمود. با این کار یک عایق گرمایی مناسب نیز برای بتن ایجاد نموده‌ایم. از این ماده همچنین در ساخت دیوارهای محافظ نیز استفاده میشود.
ساخت فضاهای ورزشی
این محصول به دلیل وزن مخصوص کم و مقاومت بالای خود، برای ایجاد زیرساخت صندلی‌های استادیوم یا سکوهای ورزشی نیز استفاده میشود.
کاربردهای این محصول محدود به موارد گفته شده نیست. این طیف وسیع کاربرد، بیش از پیش نیز در حال گسترش است. به صورت کلی، هر جایی که نیاز به یک عایق گرمایی سبک و مقاوم باشد، کاربرد خود را به نمایش میگذارد.
مزایای ژئوفوم
حال که به شکل دقیق با کاربردهای این محصول ژئوسنتتیکی آشنا شده‌ایم، میتوانیم به سوال «مزایا و معایب ژئوفوم چیست» نیز پاسخ دهیم. برخی از مهمترین مزایای آن عبارت‌اند از:
- استحکام بالا
- وزن سبک
- خاصیت عایق در برابر گرما
- هزینه کم و صرفه اقتصادی
- خاصیت ضدزلزله به دلیل وزن مخصوص پایین
- سهولت اجرا
- مقاومت در برابر نفوذ آب
- سازگاری با محیط زیست
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی با خاصیت اسیدی یا قلیایی
معایب ژئوفوم
تا به اینجا بیشتر در مورد مزایا و خصوصیات مثبت این محصول صحبت کرده‌ایم اما باید بدانید این ماده نیز معایب و نقاط ضعف خاص خود را دارد. در این بخش به چند مورد از مهمترین نقاط ضعف این محصول اشاره میکنیم.
- مقاومت کم در برابر آتش سوزی و حریق
- مقاومت اندک در برابر حلال‌های نفتی مانند بنزن و تری‌کلرواتیلن
- مقاومت ناچیز در برابر فعالیت حشرات موذی
جمع بندی
ژئوفوم به عنوان جدیدترین عضو خانواده ژئوسنتتیک‌ها، یک ماده با مقاومت فشاری بالا و وزن پایین است که به عنوان پرکننده و عایق گرما در پروژه‌های مختلف به کار برده میشود. این محصول اغلب از مادهای به نام پلی‌استایرن نشات میگیرد. این ماده با خواص خود در پروژه‌های عمرانی، آبیاری و سدسازی، المان‌های جادهای و فضاهای ورزشی کاربرد دارد و میتواند در آینده نزدیک، کاربردهای بیشتری نیز به خودش اختصاص دهد. موکت همدان با داشتن سال‌ها تجربه، امروزه به عنوان بزرگترین تولید کننده ژئوتکستایل در کشور شناخته میشود. در درصوت داشتن هرگونه سوال، می‌توانید با کارشناسان فروش ما در ارتباط باشید.