الیاف پلی پروپیلن PP ، یکی از کاربردی‌ترین هدایای صنعت پتروشیمی به زندگی امروز انسان است. این ماده، به صورت نامرئی در بسیاری از زوایای زندگی شما قرار دارد ولی احتمالا شما تا به امروز از وجود آن بی‌خبر بوده‌اید. الیاف پلیپروپیلن از اسباب‌بازی‌های فرزندانتان گرفته تا بتن‌ریزی زیر منزل مسکونی شما را در اختیار گرفته است.
در این مقاله، قصد داریم به این موضوع بپردازیم که الیاف پلیپروپیلن چیست، چه مزایا و کاربردهایی دارد و نحوه مصرف آن به چه شکل است. با ما همراه باشید تا راز این ماده‌ی پیدای پنهان را برای شما بازگو کنیم.
الیاف پلیپروپیلن چیست؟
پروپن یا پروپیلن با فرمول شیمیایی C3H6، یکی از محصولات نفتی تولید شده از نفت خام در پتروشیمی است که کاربردهای فراوان و رو به گسترشی دارد. فرآیند استخراج آن از نفت به نسبت ساده شمرده میشود و به همین دلیل، پروپن یک ماده اولیه ارزان میباشد. هنگامی که مونومر های اتیلن را در فشار و دمای تنظیم‌شده و در حضور کاتالیزگر مناسب قرار دهند، این ماده، تشکیل پلیمری به نام پلیپروپیلن را می‌دهد. این محصول که موضوع بحث امروز ماست، کاربردهای زیادی در موارد صنعتی مختلف دارد. پلیپروپیلن به صورت الیافی با رنگ سفید یا مشکی با قطر اندک (در حد میکرون) و طول 6 یا 12 میلیمتر به بازار عرضه می‌گردد.
مزایای الیاف پلیپروپیلن
با این توضیحات، اکنون میدانید الیاف پلیپروپیلن چیست و چطور ساخته میشود. حال به بررسی ویژگی‌های الیاف پلیپروپیلن می‌پردازیم:
- مقاومت حرارتی و الکتریکی بالا
- مقاومت در برابر رطوبت
- خاصیت آنتی‌باکتریال
- عدم خوردگی در محیط اسیدی و باز(مقاومت شیمیایی بالا)
- تحمل نیرو و کشش بسیار بالا
- وزن پایین
- قابلیت بازیافت
- صرفه اقتصادی
چنین ویژگی‌هایی، از الیاف پلیپروپیلن یک ماده ایده‌آل برای صنایعی که به دنبال محصول نهایی سبک و مقاوم هستند، می‌سازد. صنایعی مانند ساختمان سازی، خودروسازی و برخی از تولیدکنندگان لباس، اصلی‌ترین مشتریان این الیاف شگفت‌انگیز می‌باشند.
کاربرد الیاف پلی پروپیلن
الیاف پلیپروپیلن در زندگی امروز انسان کاربرد زیادی دارند. با توجه به قیمت مناسب و در دسترس بودن این الیاف، کاربرد آن روز به روز بیشتر هم میشود. در ادامه، برخی از مهمترین کاربردهای این الیاف را بررسی می‌کنیم:
ابزار، وسایل ایمنی و لباس ورزشی
یکی از مهمترین کاربردهای الیاف پلیپروپیلن، البسه و ابزار ایمنی است که توسط افراد مشغول در موقعیت‌های مختلف استفاده میشود. از ویژگی‌های لباس یا ابزار ایمنی ساخته شده با الیاف پلی پروپیلن می‌توان به داشتن عایق حرارتی و ضد الکترسیته بودن آن اشاره کرد. لباس‌های آتش‌نشانی، دستکش‌های ایمنی، ابزار و بافت‌های عایق الکتریسیته، لباس‌های مخصوص اتاق عمل و کاورهای آزمایشگاهی ضد خوردگی، همه از جمله وسایل ایمنی ساخته شده با پلیپروپیلن هستند.
دیگر کاربرد الیاف پلیپروپیلن، لباس‌های ورزشی و بافت‌هایی است که با تکیه بر خاصیت جذب رطوبت این الیاف، تهیه می‌شوند. این نوع از لباس‌ها می‌توانند رطوبت پوست را تا حد زیادی به خودشان جذب کنند تا بدن ورزشکار تعریق بیشتری داشته و در عین حال، رطوبت کمتری روی سطح پوست او باقی بماند. به این ترتیب علاوه بر افزایش راندمان ورزشی، دمای بدن فرد نیز کنترل خواهد شد.
ظروف نگهداری مواد غذایی
خاصیت مقاومت بالا در برابر کشش، ضربه، رطوبت و حرارت باعث شده تا پلیپروپیلن یکی از مواد اولیه بسیار محبوب در تولید ظروف نگهداری مواد غذایی باشد. ظروف پلاستیکی و شفافی که با نامهای “ظروف ماکروویوی” یا “ظروف فریزری” در بازار شناخته می‌شوند، همگی از جنس پلیپروپیلن هستند.
تهیه فیلترهای هوا
در ساخت اغلب فیلترهای هوای موجود در تصفیه‌کننده‌های هوای خانگی یا فیلتر هوای خودرو، از پلاستیک پلیپروپیلن بهره می‌برند. این پلیمر پرکاربرد میتواند بسیاری از ذرات معلق در هوا را به خود جذب کند و هوای تصفیه شده را از خود عبور دهد.
خودروسازی
اغلب متریال‌های پلاستیکی موجود در خودرو شامل درپوش‌ها، داشبوردها، سپرهای محافظتی و… از پلیپروپیلن ساخته شده‌اند. متاسفانه خودروسازهای ایرانی با پلیپروپیلن بازیافتی این قطعات را تولید میکنند که روی نمای کلی قطعه ساخته شده تاثیر منفی دارد؛ اما به هر حال، این قطعات را نیز می‌توانیم یکی از کاربردهای پلیپروپیلن در زندگی امروز بدانیم.
اسباب بازی‌ها
بسیاری از اسباب‌بازی‌های موجود در بازار از پلاستیک‌هایی با الیاف پلیپروپیلن ساخته می‌شوند. این اسباب‌بازی‌ها مقاومت بالایی در برابر نیروها و شرایط محیطی دارند که از خاصیت این الیاف پلاستیکی میباشد.
مواد شوینده
همانطور که گفتیم، یکی از خواص الیاف پلیپروپیلن، آنتی باکتریال بودن آن است. این ویژگی به شرکت‌های تولید مواد شوینده قابلیت استفاده از این الیاف را اعطا می‌کند تا شوینده‌هایی با خاصیت پاک‌کنندگی بالا و هزینه تقریبا اقتصادی تولید کنند.
تاسیسات
واقعا باید بگوییم این الیاف پلیپروپیلن چیست که در تمام رگ‌های زندگی جریان دارد! از این الیاف برای ساخت لوله‌های آب هم استفاده میشود. مقاومت بالای این ماده در برابر پوسیدگی و خوردگی باعث میشود تا لوله‌هایی به مراتب بهتر و با طول عمر بالاتر تولید شود.
بتن‌ریزی
یکی از مهمترین کاربردهای الیاف پلیپروپیلن، کاربرد در بتن‌ریزی است. این الیاف در صنعت بتن‌ریزی کاربردهای بسیاری دارد که شامل کاربرد. از جمله کاربردهای پلی پروپیلن در این صنعت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد
- ساخت ستو‌های پل
- سازه‌های پیش ساخته بتنی
- پی سازی برای ساختمان
دلیل استفاده از الیاف پلیپروپیلن در بتن
همانطور که واضح است، وظیفه بتن در هر سازه، افزایش مقاومت آن است. بتن برای مقاومت در مقابل فاکتورهای مختلف، افزودنی‌های مختلفی دارد که یکی از آنها، الیاف پلیپروپیلن میباشد. بتن‌هایی که با این الیاف تقویت می‌شوند دارای مقاومت بسیار بالایی نسبت به نیروهای فشاری و کشش خواهند بود و احتمال ترک‌خوردگی یا تغییر فرم به سبب انبساط و انقباض در آنها به شدت کاهش می‌یابد. الیاف پلیپروپیلن مقاومت کلی سازه بتنی در برابر لرزش را افزایش می‌دهند و وزن سازه‌ها را تا حد قابل توجهی می‌کاهد.
لازم به ذکر است که افزودن این الیاف به بتن هیچ تغییری در فرمول ساخت یا ترتیب اختلاط اجزای بتن ایجاد نمی‌کند و شاخصه‌های فیزیکی بتن نظیر عدد اسلامپ را نیز تغییر نمی‌دهد. این ماده با سایر افزودنی‌ها تداخلی ندارد و استفاده از آن (به شرط اختلاط یکنواخت بتن با غلظت مناسب الیاف پلیپروپیلن) چیزی جز سود برای بتن به همراه نخواهد داشت.
روش و مقدار مصرف الیاف پلیپروپیلن
مهمترین نکته در مورد بتن‌های مسلح به الیاف پلیپروپیلن، اختلاط درست و به موقع حجم کافی الیاف با بتن است. میزان الیاف لازم برای هر نوع کاربری متفاوت خواهد بود اما به صورت حدودی، رقمی حدود 900 گرم به ازای هر متر مکعب بتن برای کف‌سازی پیشنهاد میشود.
معمولا بهترین وقت برای افزودن الیاف به بتن، در آخرین مرحله کار است. توصیه میشود الیاف حدود 5 دقیقه درون میکسر با بتن از قبل آماده شده مخلوط شود تا مخلوط همگن و یکنواختی حاصل گردد.
اگر قرار است برای بتن‌ریزی از بتن تقویت‌شده با الیاف پلیپروپیلن استفاده شود، دیگر نیازی به شبکه‌بندی پی منزل با میل‌های آهنی وجود ندارد. از این طریق، بتن مسلح به الیاف میتواند درصد زیادی از هزینه‌های بتن‌ریزی شما را نیز کاهش دهد.
جمع‌بندی
در این مقاله، سعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم که الیاف پلیپروپیلن چیست و چه کاربردهایی دارد. موارد متعددی از کاربرد این الیاف در زمینه‌ها و صنایع مختلف را برشمردیم و به صورت مفصل، کاربرد آن در زمینه تقویت بتن را شرح دادیم. البته باید بدانید که زمینه‌های کاربرد این الیاف در دنیای امروزی، پیوسته در حال گسترش است و ممکن است زمانی که شما این مقاله را می‌خوانید، کاربردهای دیگری نیز به این لیست این اضافه شده باشد.